Kalp Kapak Hastalıkları

Kalp kapak hastalıkları, kalbin sağ ve sol odacıklarında bulunan kapakların darlığı ya da yetersiz çalışması nedeniyle oluşan hastalıklardır. Az bir kısmı doğuştan olsa da çoğu kalp kapak hastalığı sonradan yani edinsel olarak ortaya çıkmaktadır.

Kalp Kapak Hastalıkları

Kalp kapak hastalıkları, kalbin sağ ve sol odacıklarında bulunan kapakların darlığı ya da yetersiz çalışması nedeniyle oluşan hastalıklardır. Az bir kısmı doğuştan olsa da çoğu kalp kapak hastalığı sonradan yani edinsel olarak ortaya çıkmaktadır. Kalbin işlevini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesinde kalp kapakçıklarının önemi büyüktür. Kalp günde yaklaşık 100 bin kez kasılarak kan pompalar. Pompalanan kan, kalp odacıkları arasında yolculuk yaparak Akciğerde temizlenir ve damarlarda dolaşmaya başlar. Kalp kapakçıklarında herhangi bir sorun olduğunda, kan vücuda sağlıklı şekilde pompalanamaz. Kalp kapak hastalıkları çatısı akan eve benzer, bu yüzden önemlidir ve zamanında önlem alınmaz ise ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle kalp kapakçık hastalıklarına zamanında müdahale etmek oldukça önemlidir.

Kalp Kapakları Ne İşe Yarar?

Kalbimizde ikisi küçük; diğer ikisi ise büyük olmak üzere dört oda bulunur. Küçük odalar “atriyum”; büyük odalar ise “ventrikül” olarak adlandırılır. Kalbin sol bölgesindeki odalar temiz kanın; sağ tarafındaki odalar ise kirli kanın çıkışını sağlar. Kalbin sol tarafındaki küçük ve büyük odalar arasında bulunan kapak “mitral kapak”; sağ tarafındaki ise “triküspit kapak” olarak adlandırılır. Kalbin içerisindeki bu odacıklar ve kapaklar, organize hâlde çalışarak, kirli kanın akciğerler tarafından temizlenmesini ve vücuda pompalanmasını sağlarlar. Bu düzen adeta bir saat gibi, tıkır tıkır işler. Ancak kalp kapakçıklarında herhangi bir sorun olduğunda, kan akışı sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilemez. “Kalp kapak hastalıkları” dediğimiz hastalık ortaya çıkar.

Kalp Kapak Hastalıkları Doğuştan mıdır?

Kalp kapak hastalıkları doğuştan var olabilir. Doğuştan kalp kapak yetmezliği vakalarına “konjenital kalp kapak bozuklukları” da denmektedir. Doğuştan gelen kalp hastalıkları, genellikle anne karnında, belirli bir süre sonra teşhis edilebilir ya da doğumdan sonra tanı konulabilir. Günümüzde, gelişmiş test ve görüntüleme tetkikleri sayesinde birçok anne, bebeğinin kalp sağlığı hakkında doğumdan önce bilgi edinebilmektedir.

Bununla birlikte çoğu kalp kapak hastalıkları doğumdan sonra oluşur ve bunlara “edinsel kalp kapak hastalıkları” denmektedir. En büyük sebep de çocukluk yaşında geçirilen kalp romatizmasıdır. Bazı durumlarda, kalp kapakları ile ilgili hastalıklar yaşlanmaya bağlı olarak ileriki yaşlarda da ortaya çıkabilmektedir. Bunların bir kısmı damar sertleşmesine bağlı geçirilen kalp krizleri nedeniyle ya da tansiyon şeker hastalığı gibi sebeplerle oluşan kalpteki hasara bağlı olarak gelişir.

Kalp Kapak Hastalıkları Neden Olur?

Peki kalp kapak hastalıkları neden olur? Kalp kapak hastalıkları birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Doğumsal nedenler dışında kalp kapak hastalıklarına neden olabilecek rahatsızlıkları sayarsak;

• Romatizmal hastalıklar (en sık)
• Kalp enfeksiyonları
• Hipertansiyon
• Kalp büyümesi
• Tümörler, aort anevrizmaları ve bazı ilaçlar kalp kapak hastalıklarına neden olur.

Kalp Kapak Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?

Kalp kapak hastalıklarından her birinde, hasta farklı semptomlar hissedebilir. Bazı kalp kapak hastalıkları yalnızca hafif çarpıntılara neden olurken, bazısı felce bile neden olabilmektedir. Kalp kapak hastalıklarının sık görülen belirtileri;

• Çabuk yorulma
• Nefes Darlığı
• Çarpıntı
• Ellerde ve dudaklarda morarma
• Bacaklarda şişlik hissi ve ödem
• Emboli (Kanın pıhtılaşarak damarları tıkaması)
• Felç ve ritim bozukluklarıdır.

Kalp Kapak Hastalıkları Nelerdir?

Kalp kapak hastalıkları, genel olarak kalp kapakçıklarının daralması ya da yetersiz olmasından kaynaklanan hastalıklardır. Dolayısıyla iki ihtimal vardır. Ya kapaktaki darlık nedeniyle kan gitmesi gereken yere rahat gidemez ya da kapaktaki yetersizlik nedeniyle kanın gittiği yerden geriye kaçak olur. Bu durum da her geçen gün kalbi yorar ve büyütür. Bu rahatsızlıklardan en sık rastlananları aort ve mitral kapaklarda meydana gelen hastalıklardır.

Aort Kapak Darlığı

İki sebep vardır. Seyrek olarak görülen doğuştan aort kapağının üç yerine iki yaprakçık şeklinde olması durumudur. Daha çok edinsel olarak, yani sonradan oluşur. Özellikle kalp romatizması geçirenlerde (romatizmal ateş) ya da ileri yaşa bağlı olarak kapakçıklarda gelişen kireçlemeye bağlı olarak ortaya çıkar.

Aort Kapak Yetmezliği

Genellikle ciddi kalp hastalıkları sonucunda ortaya çıkan kalp kapak hastalığıdır. Aort anevrizmaları, travmalar, kardiyomiyopati gibi kalbin büyüdüğü hastalıklardan sonra sık görülür. Bazı durumlarda aort darlığı ile birlikte kalp romatizması zemininde görülebilir.

Mitral Kapak Darlığı

En sık görülen kalp kapak hastalığıdır. Mitral kapak darlığı olan hastalarda kan sol atriumdan sol ventriküle geçemez. Bu nedenle kanın ileri gidişi ve akışı engellenir. Bu da hastada yoğun olarak nefes darlığı, kalp çarpıntısı şikâyetlerinin doğmasına neden olur. Emboli riski artabilir ve kalp yetmezliği bulguları ortaya çıkabilir.

Mitral Kapak Yetmezliği

Mitral kapak yetmezliği olan hastalarda ileriye atılan kan tekrar sol kulakçığa geri kaçar. Bu nedenle kalpte aşırı yüklenme olur ve sol kulakçıkta ilerleyici genişleme olur. Tedavisiz bırakılan durumlarda kısa sürede ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.

Mitral Kapak Prolapsusu

Nadir görülen bir rahatsızlıktır. Genellikle toplumun %1 – 2’lik kesiminde, sıklıkla genç kadınlarda görülür. Ritim problemleri en sık görülen belirtisidir. Genellikle ilaç tedavisine yanıt veren bir hastalıktır. Doğuştan olabilir.